پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): فطریه از انواع زکات است، لذا «زکات فطریه» نامیده می‌شود. زمان محاسبه‌ی زکات فطریه شب عید فطر است و بر کسانی واجب است که كه قبل از غروب شب عيد فطر، "بالغ" و "عاقل" و "غنى" باشند. البته منظور از «غنی»، ثروتمند، متمول و پولدار نیست، بلکه یعنی کسانی که کار یا درآمد یا زندگی متعارفی دارند و می‏توانند زندگی خود را اداره کنند و نان خور دیگری نیستند. به عنوان مثال بر پسر یا دختر بالغی که نماز و روزه بر آنها تکلیف شده، ولی درآمدی ندارند و نان خور پدر یا مادر هستند، فطریه واجب نیست .

*- غالب فتاوا حاکی از آن است که فطریه‌ی میهمانی که شب عید فطر منزل کسی میهمان است نیز با خودش است و نه با صاحبخانه و میزبان، چرا که «نان خور» او محسوب نمی‌گردد: «با توجه به اینکه با یک بار غذا خوردن نان خور صدق نمی‌کند بنابراین طبق نظر آیت الله العظمی خامنه‌ای‌، فطره میهمانی که فقط شب عید فطر میهمان است بر صاحب خانه واجب نیست و باید خود میهمان فطره خود را بدهد. (توضیح المسائل سیزده مرجع، ج2، م 1996)

*- کسی که فطریه بر او واجب است بايد براى خود و كسانى كه نان‏خور او هستند، به ازای هر نفر به اندازه يك صاع (تقريبا سه كيلو) از آنچه غذاى نوع مردم آن محل (یا اصطلاحاً قوت غالب خود او) است ـ اعم از "گندم"، "جو"، "خرما"، "برنج"، "ذرّت" و ... ـ را به مستحق بدهد. اگر فرد معادل پول سه کیلو از مواد غذایی بالا را نيز بدهد كافى است.

*- مستحب است در دادن زكات فطره ، خويشان فقير خود را بر ديگران مقدم دارد و بعد همسايگان فقير را مگر اينكه ديگران از جهتي برتری داشته باشند.

*-  كسی كه نماز عيد فطر می‌خواند بنابر احتياط واجب بايد فطره را پيش از نماز عيد بدهد و كسی كه نماز عيد نمی‌خواند می‌تواند دادن فطره را تا ظهر تاخير بيندازد. و اگر کسی فطریه یا وجه آن را کنار گذاشت اما امکان دادن به فقیر نیافت، بهتر است که به آن وجه دست نزند و بعد ما به ازایش را بپردازد، بلکه همان وجه (یا مواد) کنار گذاشته شده را نگه دارد و در اولین فرصت به فقیر بدهد.

*- پرداخت کننده مى‏تواند فطریه را به عنوان هديه به محتاج بدهد و لازم نيست حتماً به او نیز بگويد که این زكات فطره است؛ ولى بايد در نيت قصد زكات فطریه نماید.

*-  زکات فطریه غیر سید، به سیّد نمی‌رسد. یعنی جایز نیز که غیر سید، به سید فطریه بدهد یا سید از غیر سید فطریه بگیرد. به همین دلیل در صندوق‌های جمع‌آوری، محل دریافت فطریه سادات را جدا کرده‌اند. اما فطریه‌ی شخص سید، به سید یا غیر سید می‌رسد.

استفتائات از مقام معظم رهبری:

س: پدرى كه زكات فطره نمى‏دهد، تكليف زن و فرزند او چه مى‏شود؟

ج) بر آنان تكليفى نيست و لازم نيست فطره بدهند.

س1: ميهمانی كه فقط شب عيد فطر به خانه انسان بيايد، تكليف فطره‏اش چه می‏شود؟

س2: اگر ميهمان فطره خودش را بدهد، آيا از عهده صاحب خانه ساقط می‏شود؟

س3: اگر انسان شب عيد فطر ميهمان داشته باشد و صبح متوجه شود كه عيد بوده؛ آيا فطره آنها بر او واجب است؟

ج1) فطره او بر عهده صاحب خانه نيست.

ج2) در فرضی که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده ميزبان ساقط می‏شود.

ج3) ناآگاهی از رؤيت هلال، تأثيری در حكم پرداخت فطره ندارد لكن گذشت كه فطره ميهمان يك شبه بر عهده خودش می‌باشد.

س: آيا پرداخت زكات فطره بر كسی كه توان مالی ندارد، واجب است؟

ج) اگر فقير باشد، زكات فطره بر او واجب نيست و اگر سه كيلو گندم و مانند آن و يا قيمت آنها را دارد، مستحب است آن را به عنوان زكات فطره بدهد و چنانچه افرادی تحت تكفل دارد، می‏تواند آن را به قصد فطره، بين نفرات خانواده دست گردان كنند و بهتر است نفر آخر، آن را به كسی بدهد كه از خودشان نباشد.

س: زكات فطره را بايد از قوت متعارف داد، يا قوت شرعی؟

ج) اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اينها داده شود، كفايت می‏كند و منحصر به قوت غالب نيست.

س: مقدار فطره چقدر است؟

ج) شخص بايد برای خودش و كسانی كه نان خور او محسوب می‏شوند، برای هر نفر سه كيلو از خوراك مردم (مانند گندم، جو، خرما، كشمش، برنج، ذرت و يا مانند اينها) و يا پول يكی از آنها را به مستحق بدهد.

س: اگر شخص فطره را كنار بگذارد، می‏تواند از آن استفاده كند و بعد به جای آن مال ديگری بگذارد؟

ج) خير، بايد همان را كه كنار گذاشته، برای فطره بدهد.

س: زمان كنار گذاشتن فطره و پرداخت آن چه موقع است؟

ج) بعد از اثبات حلول ماه شوال می‌تواند آن را کنار بگذارد اگر نماز عيد فطر می‏خواند، بنابر احتياط واجب بايد پيش از نماز پرداخت كند يا كنار بگذارد و اگر نماز عيد نمی‏خواند، تا ظهر روز عيد فطر مهلت دارد.

س: آيا جايز است پيش از ماه رمضان، فطره را به فقير داد؟

ج) خير، كفايت نمی‏كند؛ ولی می‏تواند آن را به عنوان قرض به او بدهد و در روز عيد فطر، طلب خود را بابت فطره حساب كند.

س: آيا جايز است زکات فطره را در شهر ديگری بدهيم؟

ج) اگر در محل و شهر خودش مستحق پيدا نشود، می‏تواند آن را به شهر ديگری ببرد. ‏

 

مشارکت و هم‌افزایی (سؤال به همراه نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی)

پرسش:

کلیات فطریه و احکام آن را توضیح دهید و آیا فطریه میهمان شب عید فطر بر عهده‌ی صاحبخانه است؟

پاسخ:

http://www.x-shobhe.com/shobhe/9264.html

 

پیوستن و پیگیری در پیام‌رسان‌ها:

 

    

  

کلمات کلیدی:  حقوقی و احکام