بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم

با سلام؛

آدمی در هر لحظه نگران آیندۀ نزدیک و دور خویش می‌باشد و دوست دارد نسبت به امیدهایش، از تضمینی محکم و قابل اعتماد برخوردار باشد تا خیالش آسوده گردد.

همیشه به ما گفته‌اند که برای موفقیت‌های دنیوی، عاقبت به خیر شدن و سعادت اخروی، هیچ تضمینی وجود ندارد؛ حتی مثال می‌آورند که وقتی پیامبر اکرم به امیرالمؤمنین (علیهما السلام) خبر داد که «محاسن تو با خونت رنگین می‌شود»، ایشان پرسیدند: «أَ فِی‏ سَلامَةٍ مِنْ دِینِی‏ - آیا در آن هنگام دین من سالم است؟» یعنی ایشان نیز خبری تضمین کننده نداشتند؛ در حالی که به پاسخ توجه ندارند که خبر از سلامت دین و شهادت ایشان در راه خدا دادند و این خبر، یعنی همان تضمین.

تمامی وعده‌هایی که خداوند متعال به مؤمنان داده است و تمامی وعیدهایی که به کفار، مشرکان، منافقان و فاسقان داده است، همه تضمین شده است، یعنی حتماً واقع خواهند شد؛ منتهی مسئله این است که تضمین برای آینده، همیشه مشروط است؛ مثل این است که بگویند: «اگر درس بخوانی، کسب علم برای تو تضمین شده است»، یا بفرماید: «اگر چنین باشی و چنین کنی، حتماً وارد بهشت خواهی شد و اگر چنان باشی و چنان کنی، حتماً معذب خواهی شد»؛ این وعده‌ها و وعیدها، همه حتمی و تضمین شده می‌باشد:

«وَمَنْ يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ نَقِيرًا» (النساء، 124)

- و كسی كه چيزی از اعمال صالح انجام دهد خواه مرد باشد يا زن، اما ايمان داشته باشد، چنان كسانی داخل در بهشت می‌شوند و كمترين ستمی به آنها نخواهد شد.

«وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِي جَهَنَّمَ خَالِدُونَ» (المؤمنون، 103)

- و آنها كه ترازوهای عملشان سبك می‏باشد كسانی هستند كه سرمايه وجود خود را از دست داده در جهنم جاودانه خواهند ماند.

اینها همه، وعده‌ها و وعیدهای تضمین شده است، اما همه مشروط می‌باشند؛ چنان که فرمود: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ - اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اگر (دین) خدا را يارى كنيد، ياريتان مى‌‏كند و گامهايتان را استوار مى‌دارد‌» (محمد صلوات الله علیه و آله، 7)

وعدۀ تضمینی رسول الله صلوات الله علیه و آله:

حضرت رسول اکرم صلوات الله علیه و آله، در فرمایشات خود، وعده‌های تضمینی متفاوتی از جهات گوناگون به امّت داده‌اند، از جمله آن که فرمودند:

«ما مِن عَبدٍ اهتَمَّ بمَواقيتِ الصَّلاةِ و مَواضِعِ الشَّمسِ إلاّ ضَمِنتُ لَهُ الرَّوحَ عندَ المَوتِ، و انقِطاعَ الهُمُومِ و الأحزانِ، و النَّجاةَ مِنَ النارِ» (بحار الأنوار : 83/9/5)

- هيچ بنده‌اى نيست كه به اوقات نماز و مواضع خورشيد اهتمام ورزد‌، مگر اين كه آسودگى هنگام مُردن، و از بين رفتن غم و اندوه‌ها، و نجات از آتش را برايش ضمانت كنم‌.

مرگ:

اولین و بزرگترین بیم برای هر کسی، پیش از برزخ و قیامت، «مرگ» است؛ همگان می‌دانند که بالاخره می‌میرند و در خاک دفن می‌شوند، اما نگرانند که چگونه می‌میرند؟ آیا مرگ‌شان سخت و دردناک است، یا آسان و راخت؟ و مؤمنان می‌دانند که مرگ حادثۀ بسیار عظیمی است و سختی مرگ، متوجه روح آدمی می‌باشد، نه الزاماً جسم. چه بسا کسانی به ظاهر آرام بمیرند، اما هنگام جان دادن، سخت‌ترین عذاب‌ها را بکشند و چه بسا شهیدی به حسب ظاهر، تکه تکه شود، اما بسیار راحت جان دهد.

ایشان فرمودند: «کسانی که به مراعات اوقات نماز اهتمام می‌ورزند، راحتی مرگ را تضمین می‌کنم.»

همّ و غم

اما تا پیش از مرگ، آدمی در این دنیا زندگی می‌کند؛ دنیایی فانی، زودگذر و زندگی توأم با سختی‌ها، گرفتاری‌ها، از دست دادن‌ها و ...؛ لذا همگان از یک سو نگرانی (همّ) دارند و از یک سو اندوه (غم)! مضافاً بر این که نگرانی و غم خسران‌ها و نتایجش در آخرت نیز برای اهل ایمان وجود دارد.

ایشان فرمودند: «پایان (انقطاع) نگرانی‌ها و غم‌ها را برای کسانی که مراقب اوقات نماز اول وقت می‌باشند، تضمین می‌کنم» و این تضمین، ابتدا شامل نگرانی‌ها و اندوها در زندگی دنیوی می‌باشد.

نجات از آتش

اما، همه برمی گردیم و پایان راه دو مقصد بیشتر ندارد، یا قرب به معبودِ محبوب است و یا فراق و دوری از رحمت او - یا نار است و یا نور؛ یا بهشت است و یا جهنم - یا پادشاهی در جوار «ملیک مقتدر» است، و یا حبس شدن در زندان و سلولی تنگ و تاریک در درون آتش!

ایشان، نجات از آتش [قبر، برزخ و قیامت] را برای کسانی که به نماز اول وقت اهمیت می‌دهند و مراقب طلوع و غروب خورشید هستند، تضمین نموده‌اند.

نگاه از شتر تا خورشید

امیرالمؤمنین علیه السلام، در ادامه از پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله نقل می‌کنند که در برکات اسلام و عبادت پروردگار عالم که نماز عالی‌ترین شکل آن می‌باشد، فرمودند:

«كُنَّا مَرَّةً رُعَاةَ اَلْإِبِلِ فَصِرْنَا اَلْيَوْمَ رُعَاةَ اَلشَّمْسِ» (الأمالي (للمفید، جلد۱،صفحه۱۳۶)

- ما زمانى رعایت کنندگان شتر بودیم، امروز به رعایت جريان و حركت خورشيد یاری شده‌ایم!

●- مردمان پیش از اسلام، نگاهی جز به دنیا و دغدغه‌ای به جز احشام‌شان نداشتند؛ فکر و ذکر و کارشان این بود که به شترهایشان بنگرند و خوردن، نوشیدن، خوابیدن، جفت‌گیری، زاییدن و پروار شدن و سایر بهره‌های آنها را رعایت کنند! اما پس اسلام، رشد انسان به حدی رسید که نه تنها دیگر بندۀ شترش نباشد، بلکه الله جلّ جلاله را بندگی کند؛ به آسمان و چرخش خورشید بنگرد تا ببیند کِی وقت اذان می‌رسد و به او اذن داده می‌شود که در محضر ربوبی حاضر شود و با او همانگونه که خودش فرموده، راز و نیاز کند و از خاک افتاده، تا عرش الهی و ملکوت اعلی صعود و عروج نماید.

شتر تَن

تفاوت جهان‌بینی مادی و اسلامی - تفاوت ایمان و کفر - تفاوت اختصاص توجه به دنیا و متاع قلیلش و توجه به معاد و حیات ابدی همین است.

آن که خدا و معادش را نشناخته و به آن ایمان نیاورده است، آن که خداوند سبحان را بندگی نمی‌کند، آن که با اطاعت، عبادت و نماز به رحمت واسعۀ الهی وصل نمی‌شود، تمام توجهش به دنیاست و در دنیا نیز ابتدا خودش را می‌بیند و از خودش نیز به جز بدنش نمی‌بیند!

تمام توجه و همّ و غمّ و تلاش‌های او، مصروف «شتر تنش» می‌شود؛ نگران است برای خوب خوردن، خوب آشامیدن، خوب خوابیدن، خوب جفت‌گیری کردن و خوب پروار شدن تنش می‌باشد.

●- چقدر تفاوت و فاصله است بین نگاه به «شتر»، با نگاه به آسمان رفیع و خورشیدش که توحید، معاد، نبوت، ولایت، امامت، اسلام، قرآن کریم و عبادت الله جلّ جلاله، به ویژه هنگام اذان و اول وقت می‌باشد.

بنابراین، مترصد چرخش خورشید و اوقات نماز اول وقت باشیم تا شامل تضمین‌های رسول اکرم صلوات الله علیه و آله گردیم.

 

 

کلمات کلیدی:  یادداشت