امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام - فرازی از خطبه 150 -   با استفاده از برگردان (ترجمۀ) حجت الاسلام انصاریان.

فَلاتَسْتَعْجِلُوا ما هُوَ كائِنٌ مُرْصَدٌ، وَ لا تَسْتَبْطِئُوا ما يَجىءُ بِهِ الْغَدُ.

در آنچه واقع خواهد شد و انتظار پدید آمدنش می‌رود شتاب نکنید، و آنچه را که فردا پیش می‌آورد دیر ندانید.

فَكَمْ مِنْ مُسْتَعْجِل بِما اِنْ اَدْرَكَهُ وَدَّ اَنَّهُ لَمْ يُدْرِكْهُ،

چه بسا شتاب کننده به چیزی‌ که چون آن را بیابد دوست دارد که کاش آن را نمی‌یافت،

وَ ما اَقْرَبَ الْيَوْمَ مِنْ تَباشيرِ غَد!

و امروز به فرارسیدن فردا چه نزدیک است!

يا قَوْمِ، هذا اِبّانُ وُرُودِ كُلِّ مَوْعُود، وَ دُنُوٍّ مِنْ طَلْعَةِ ما لا تَعْرِفُونَ.

ای‌ مردم، این وقتْ زمان آمدن هر موعودی‌ است، و نزدیک پدید آمدن آنچه نمی‌دانید.

اَلا وَ اِنَّ مَنْ اَدْرَكَها مِنّا يَسْرى فيها بِسِراج مُنير، وَ يَحْذُو فيها عَلى مِثالِ الصّالِحينَ،

بدانید از ما آن کسی‌ که [نیازها و فتنه‌های]‌ آینده را درک کند، با چراغی‌ روشن در آن حرکت کند، و به روش نیکان (صالحان - پیامبران، امامان) قدم بردارد،

لِيَحُلَّ فيها رِبْقاً، وَ يُعْتِقَ فيها رِقّاً، وَ يَصْدَعَ شَعْباً، وَ يَشْعَبَ صَدْعاً.

تا در آن (اوضاع) بندی‌ را بگشاید، و اسیری‌ را آزاد کند، و جمع گمراهان را پراکنده، و پراکندگی‌ حق را جمع کند.

فى سُتْرَة عَنِ النّاسِ، لا يُبْصِرُ الْقائِفُ اَثَرَهُ وَلَوْ تابَعَ نَظَرَهُ.

او به دور از دیده مردم است، جویندگان نشانش را نبینند هرچند پیاپی‌ نظر کنند.

ثُمَّ لَيُشْحَذَنَّ فيها قَوْمٌ شَحْذَ الْقَيْنِ النَّصْلَ،

آن گاه در آن فتنه‌ها بصیرت قومی‌ چون تیز شدن شمشیر به دست آهنگر تیز گردد،

تُجْلى بِالتَّنْزيلِ اَبْصارُهُمْ، وَ يُرْمى بِالتَّفْسيرِ فى مَسامِعِهِمْ،

دیده‌هایشان به نور قرآن جلا گیرد، و حقیقت آیات در گوشهاشان طنین افکند،

وَ يُغْبَقُونَ كَأْسَ الْحِكْمَةِ بَعْدَ الصَّبُوحِ.

و شبانگاه از جام حکمت نوشند پس از آنکه در صبحگاهان آشامیده باشند.

شرحی مختصر

فراز نخست، به دو نکتۀ مهم اشاره دارد، اول آن که «ظهور حتماً واقع خواهد شد» و دوم آن که «عجله نکنید!»

شاید برای برخی این پرسش مطرح شود که «پس دعاهای تعجیل در فرج برای چیست؟» و حال آن که فرمود: «شما عجله نکنید» نه این که از خداوند سبحان تعجیل را نخواهید.

تعجیلی که خداوند سبحان در استجابت دعاها ایجاد نماید، مبتنی بر علم، حکمت و مشیّت اوست؛ فراهم نمودن تمامی شرایط و امکانات و مساعد نمودن زمینه برای ظهور است، اما تعجیل آدمی در هر امری، از روی شتابزدگی می‌باشد که ممکن است مبتنی بر احساسات باشد - با ناآگاهی از حوادث پیش‌رو باشد و مبتنی بر یک سری تخیلات خوشایند باشد.

بسیاری از مردم، پایان راهی را بر اساس شنیده‌هایی تصور و تخیل می‌کنند، اما هرگز به ضروریات و شرایط رسیدن و سختی رسیدن به آن پایان نمی‌اندیشند؛ مانند کسانی که چیزهایی از بهشت شنیده‌اند و فقط هوس رسیدن و زندگی در آن را دارند، اما اصلاً راه رسیدن را نمی‌دانند و از سختی‌های این راه نیز اطلاعی ندارند.

از این‌رو فرمود: «چه بسا شتاب کننده، پس از رسیدن به چیزی که برایش تعجیل داشت، آرزو کند که ای کاش هرگز نمی‌رسید».

در اخبار ظهور تصریح شده که همزمان با پیوستن مردمان و حتی ایمان و گرایش بسیاری از کفار در جهان، برخی از علما، فقها، به اصطلاح فرهیختگان و خبرگان جامعۀ مسلمانان، مقابل ایشان می‌ایستند و یا دست کم به ایشان و روش کارشان معترض می‌شوند و از ایشان برای مواضع و عملکردشان، به ویژه در مقابله با دشمنان خدا و ظالمان، دلیل و حجّت قرآنی می‌خواهند؛ و حال آن که در دوران غیبت، برای تعجیل در ظهور، دعا می‌کردند و مردمان را تشویق می‌نمودند! اینان همان خوارج عصر ظهور می‌باشند.

تحقق تمامی وعده‌ها

فرمود: «يا قَوْمِ، هذا اِبّانُ وُرُودِ كُلِّ مَوْعُود - ای‌ مردم، این وقتْ زمان آمدن هر موعودی‌ است»؛ لذا نباید گمان نمود که ظهور، فقط به معنای پایان یافتن دوران غیبت امام زمان علیه السلام می‌باشد، بلکه ظهور می‌یابند تا تمامی وعده‌های خداوند سبحان برای زمین و اهلش، ظهور یابد و محقق گردد و این امر ساده و آسانی نیست و به سرعت و به راحتی محقق نمی‌گردد:

«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ» (النّور، 55)

- خداوند به كسانی كه از شما ايمان آورده‌اند و اعمال صالح انجام داده‌اند وعده می‏دهد كه آنها را قطعا خليفه روی زمين خواهد كرد، همانگونه كه پيشينيان را خلافت روی زمين بخشيد. و دين و آئينی را كه برای آنها پسنديده پا بر جا و ريشه دار خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را به امنيت و آرامش مبدل می‏كند، آنچنان كه تنها مرا می‏پرستند و چيزی را برای من شريك نخواهند ساخت. و كسانی كه بعد از آن كافر شوند فاسقند.

آزادی

در دوران غیبت، نه فقط مسلمانان و شیعیان، بلکه تمامی مردمان جهان، همه به استعمار و استثمار نظامات سلطه کشیده شده‌اند، هر چند که شعار آزادی سر دهند و گمان نمایند که دیگر خیلی آزاد شده‌اند! همه اسیرند، در حالی که گمان می‌کنند مدت‌هاست که دوران اسارت و بردگی به پایان رسیده است! چنان که شاهدیم نژادپرستی امروز [به ویژه در امریکا و جهان غرب] کاملاً نهادینه شده است و بردگی مدرن، به مراتب بیشتر و بدتر از بردگی سنّتی ادامه دارد، تا جایی که اوباما [رئیس جمهور اسبق امریکا] به صراحت گفت: «ما نمی‌توانیم ژن برده‌داری را از امریکایی‌ها جدا کنیم!»

در دوران غیبت، گمراهان، ظالمان و جنایتکاران، بر سر اهداف مشترکی متحد شده‌اند و با فتنه‌های گوناگون و گسترده، میان مسلمانان و تمامی انسان‌های آزاده و شریف، پراکندگی و اختلاف ایجاد کرده‌اند.

بی‌تردید شناخت تمامی این جوانب و ظرائف و هم چنین آگاهی، بصیرت و اشراف کامل بر چگونگی مقابله با این وضعیت، به گونه‌ای که نظامات سلطۀ ظالمانه سقوط کنند، تجمع ظالمان پراکنده گردد و میان اهل حق و حقیقت، اتحادی ناگسستنی برقرار گردد، فقط در قابلیت و توان امام بر حق و منجی عالم بشریت می‌باشد که با چراغی روشن می‌آید تا راه سعادت برای همگان نمایان گردد.

یاران

اما، این ظهور، این قیام، این نجات و این اتحاد، زمانی رخ می‌دهد که ایشان از یارانی مؤمن و با بصیرت برخوردار باشند؛ نه فقط 313 نفری که هنگام ظهور همراه ایشان می‌باشند و نه فقط چند گروه هزار و ده هزار نفری از شیعیان مخلص که زودتر از دیگران به ایشان می‌پیوندند، بلکه یک قوم و یک امّت آگاه، بصیر و مجاهد فی سبیل الله.

این جماعت، همانهایی هستند که قرآن حکیم و حقایقش را با تعلیم قرآن ناطق و امام بر حق می‌آموزند و شبانه روز از چشمه‌های حکمت إلهی می‌نوشند.

بنابراین، هر که امید ظهور و قیام امام مهدی علیه السلام را دارد و برای تعجیل در ظهور دعا می‌کند، باید ابتدا خود را بسازد و قابلیت و آمادگی پذیرش و خدمت را در خود ایجاد نماید و از هم اکنون در میدان باشد.

 

 

کلمات کلیدی:  نهج البلاغه