- بگو: من نهی شدهام از اینکه معبودانی که شما به جای خدا میپرستید، بپرستم؛ زیرا از جانب پروردگارم برای من دلایل روشن [بر حقّانیّت توحید] آمده است و مأمورم که فقط تسلیم [فرمان ها و احکام] پروردگار جهانیان باشم.
شرح بیشتر
«قُل - بگو»، امر به «گفتن» میباشد که در آیات متعددی به آن امر شدهایم.
شاید بسیاری به اهمیّت، ارزش و اثر «گفتن»، توجه ننموده باشند، اما دقت نماییم که هر هدایت و هر انحرافی، با «گفتن» آغاز میگردد و شکل میگیرد؛ چنان که قرآن مجید، کلام الله است که توسط پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، بیان و ابلاغ شده است و کفار نیز با سخن و «گفتن»، مردمان را به انحراف میکشانند!
«گفتن»، جوانب گوناگونی دارد. گاهی آدمی نسبت به چیزی هیچ آگاهی و سلطهای ندارد و نمیتواند کاری انجام دهد؛ مانند این که از دل دیگران خبر ندارد و وسواسها و خناسها را نمیشناسد و یا از شرّ آن چه خلق شده، آگاهی ندارد؛ در اینجا میفرماید: «تنها راه چاره، گفتن است»؛ بگو: «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ - بگو پناه میبرم به پروردگار مردم» (الناس، 1 تا آخر)؛ یا میفرماید: «وَقُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ - و بگو پروردگارا من از وسوسههای شياطين (جنّ و انس) به تو پناه میبرم»؛ اما در بیشتر موارد، امر به «گفتن»، امر به «اعلام مواضع» میباشد؛ چرا که جایگاه هر کسی، با «اعلام مواضعش» آشکار میگردد - تأییدها و تکذیبها - موافقتها و مخالفتها - همسوییها و ضدیتها - و بالاخره اهداف و سیاستها، و خطکشیها، همه با «اعلام مواضع» روشن میشود.
دعوت کفار، مشرکان، ظالمان، جنایتکاران و فاسدان، همیشه این بوده و هست که در جبهۀ آنان قرار گیریم، خدایان آنها را بپرستیم، چه بُتهای سنگی باشند، یا طاغوتهای زمان و یا هواهای نفسانی؛ و البته این دعوت، فقط شفاهی و تبلیغاتی نیست، بلکه با ترفندهای گوناگونی القا میشوند و با قدرت و زور تحمیل میگردند.
خداوند متعال میفرماید: «در مقابل آنان موضعگیری نمایید و مواضع خود را بسیار شفاف و قاطع بیان نمایید و بگویید که از پرستش خدایان شما، نهی شدهایم».
نکتۀ مهم این است که به خودتان، به دیگران و به کفار، اعلام نمایید که این «نهی»، مبتنی بر دلایل عقلی و بیّنههای بسیار روشنی است که از جانب خداوند سبحان به ما ایفاد شده است و ما باید مواضعی عاقلانه اتخاذ کنیم، نه این که تابع هوای نفس شما، اهداف و منافع شما و خواستههای شما باشیم که همه بیمنطق و بیدلیل عقلی میباشد.
به روشنی و با قاطعیت بگویید که «ما امر شدهایم و مأموریم که تسلیم امر خدا باشیم (مسلمان باشیم)، نه تسلیم شما و اربابانتان!
اخلاق [موضعگیری نظری و عملی] انسان مؤمن این است که در خداپرستی (توحید) و مسلمانی، با کسی تعارف ندارد؛ همانگونه که کفار با قاطعیت و حتی افتخار، به کفر خود اذعان مینمایند و مواضع خود را اعلام میدارند؛ مؤمن نیز با صراحت، شفافیت، قاطعیت و البته بصیرت، مواضع خود در برابر خداوند سبحان و نیز کفار را بیان میدارد.
دستور به اعلام صریح مواضع، در آیات متعددی ابلاغ شده است، مانند:
- بگو: نماز و تمام عبادات من و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانيان است * شريكی برای او نيست، و به همين دستور يافتهام، و من نخستين مسلمانم.
- بگو ای مردم! اگر در عقيده من شك داريد، من كسانی را كه جز خدا میپرستيد نمیپرستم، تنها خداوندی را پرستش میكنم كه شما را میميراند و من ماءمورم (امر شدهام) كه از مؤ منان باشم.