پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

علل پیدایش پرسش یا شبهه (که با پرسش متفاوت است) در اذهان، بسیار گوناگون و متفاوت می‌باشد، از میل به کسب علم شروع می‌شود تا القائات شیاطین جنّ و انس! لذا نمی‌توان فقط دو، سه یا چند علت را برشمرد و مدعی شد که علل فقط همین‌هاست. اما می‌توان به چند علت اصلی و کلّی اشاره نمود.

الف - میل فطری

اصلی‌ترین علّت پیدایش پرسش‌ها و میل به یافتن پاسخ‌ها، «میل فطری آدمی به کسب علم» می‌باشد.

خداوند سبحان، آدم را خلق نمود تا خلیفه (جانشین) او در زمین باشد و جانشین باید تجلّی، آینه و تبلور اسماء و صفات الهی باشد. خداوند متعال، علیم است؛ [نه این که خدایی باشد که علم نیز دارد، بلکه «علم» عین ذات اوست]. بنابراین، به آدمی عقلی موهبت نمود که به نور علم می‌بیند و می‌شناسد و میل به دانستن هر چه بیشتر را در فطرت آدمی نهادینه نموده است؛ لذا همگان میل به دانستن دارند.

پرسش مقدمۀ علم

آدمی، به رغم میل فطری به علم (دانستن)، علیم بالذات نیست و در هنگامی که به دنیا می‌آید، هیچ نمی‌داند، اما لوازم و ابزار دانستن به او عطا شده است:

«وَاللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» (النّحل، 78)

- و خداوند شما را از شكم مادران خارج نمود در حالی كه هيچ نمی‌دانستيد، اما برای شما گوش و چشم و عقل قرار داد، تا شكر نعمت او را بجا آوريد.

علیم بالذات نبودن، یعنی هر علمی در انسان، در پی پرسشی ایجاد می‌شود، لذا «پرسش مقدمۀ علم می‌باشد»؛ تا پرسشی نباشد، جستجو برای کسب علم صورت نمی‌پذیرد. پس، مردمان همیشه در حال پرسش برای یافتن پاسخ می‌باشند، خواه از طبیعت بپرسند و در کتاب خلقت بخوانند تا بدانند، خواه از کتاب بپرسند و یا از آنان که علم دارند بپرسند تا بدانند.

خداوند سبحان در کلام وحی [قرآن مجید]، پرسش‌های بسیاری برای عقل سالم مطرح نموده است و امر به تفکر، تعقل و کسب علم نموده است، چرا که «رشد، کمال و هدایت» مرهون یافتن پاسخ‌های صحیح برای پرسش‌هاست. به عنوان مثال می‌پرسد:

«أَمْ خُلِقُوا مِنْ غَيْرِ شَيْءٍ أَمْ هُمُ الْخَالِقُونَ * أَمْ خَلَقُوا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بَلْ لَا يُوقِنُونَ» (الطور، 35 و 36)

- آيا از هيچ خلق شده‏‌اند يا آنكه خودشان خالق [خود] هستند * يا آسمانها و زمين را [آنان] خلق كرده‌اند [نه] بلكه يقين ندارند.

پرسش و شبهه برای دشمنی

اما، بسیاری از پرسش‌ها و شبهات، ریشه در انکارها و دشمنی‌ها دارد که همیشه مرسوم بوده و امروزه با استفاده از امکانات فضای مجازی، گسترش و سرعت انتقال یافته است.

در قرآن مجید، به نمونه‌های بسیاری از پرسش‌ها و شبهات کفار، مشرکین و منافقین اشاره نموده که نشان می‌دهد این روش، برای ایجاد تشویش، تزلزل در معارف و باورهای مردم که از دشمنی نشأت می‌گیرد، همیشه وجود داشته است.  به عنوان نمونه:

«سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ - پرسشگری از عذاب واقع شونده پرسید» (المعارج، 1)

«وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ - و مى‌گفتند آيا چون مرديم و خاك واستخوان شديم واقعا [باز] زنده مى‏‌گرديم» (الواقعة، 47)

«وَقَالُوا مَالِ هَذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ لَوْلَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيرًا» (الفرقان، 7)

- و گفتند اين چه پيامبرى است كه غذا مى‌‏خورد و در بازارها راه مى‌‏رود چرا فرشته‏‌اى به سوى او نازل نشده تا همراه وى هشداردهنده باشد؟!

●- بدیهی است که این دسته از پرسش‌ها و شبهات، هرگز برای یافتن پاسخ صحیح و مستدل مطرح نشده و نمی‌شوند، بلکه همه انکار در قالب پرسش می‌باشند که برای ایجاد تردید طرح و فرافکنی می‌شوند. «فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ - اما كسانى كه در دلهايشان انحراف است براى فتنه‏جويى و طلب تاويل آن [به دلخواه خود] از متشابه آن پيروى مى‌كنند» (آل عمران، 7)

آیا، اگر و پس

در زبان فارسی، پرسش‌ها برای دانستن، بیشتر با «آیا» شروع می‌شود، چه این کلمه بیان یا نوشته شد و چه نشود. مثل این که بپرسید: «آیا فردا می‌آیید - آیا باران می‌بارد - آیا واکسینه مؤثر است - آیا واقعاً امریکا دشمنی دارد - آیا عالم هستی، خالق علیم و حکیمی دارد و ...؟» اما، «شبهات» با «اگر و پس» ساخته می‌شوند؛ می‌گوید: «اگر این چنین است، پس چرا آن چنان است» - «اگر خدا عادل است، پس چرا عده‌ای مرفه و عده‌ای فقیرند و ...؟!». او به دنبال پاسخ نیست و چه بسا خودش پاسخ را خوب می‌داند، اما به دنبال انکار وجود خدا و یا دست کم عدل اوست، در صورتی که هم می‌داند خدا هست و هم می‌داند که جهل و ظلم و سایر نقص‌ها به او راه ندارد و او سبحان است و هم می‌داند که علت فقر بشر، جهل و ظلم به یکدیگر می‌باشد.

شبهات سازماندهی شده

برای این پایگاه، پرسش‌ها و شبهات متعددی از سوی کاربران محترم ارسال می‌شود که کاملاً معلوم است در ذهن پرسشگر ایجاد نشده، بلکه از جایی دیگر به ذهن او القا شده است!

گاه با استناد به آیه‌ای، شبهه‌ای طرح می‌کنند که کارشناس قرآنی می‌گوید: «من چندین بار این آیه را خوانده‌ام و هرگز چنین پرسش و شبهه‌ای به ذهنم خطور نکرد و کاملاً معلوم است چنین نبوده که جوانی مشغول تلاوت شده و به این آیه رسیده و ناگهان چنین شبهۀ ظریفی به ذهنش خطور کرده است، بلکه طرح چنین پرسش و شبهه‌ای [که البته پاسخ روشنی دارد]، کار یک گروه مخالف و هدفمند می‌باشد». به عنوان مثال: بهایی‌ها، زیر نظر مراکزی در تل‌آویو و ...، گروه‌هایی برای مطالعۀ دقیق قرآن مجید و احادیث و ایجاد شبهه دارند!

ارسال پرسش و شبهه:

بنابراین، برای برخی هنگام مطالعه و تفکر، واقعاً پرسش‌ها و شبهاتی مطرح می‌شود و می‌پرسند تا بدانند و برای برخی، پرسش‌ها و شبهاتی در دبیرستان، دانشگاه، شبکه‌های مجازی و ... مطرح و القا می‌شود که معدودی از آنها، می‌دانند که یقیناً پاسخ روشنی دارد، هر چند آنان ندانند؛ لذا آنها نیز پرسش و شبهه را می‌فرستند تا پاسخش را بدانند و هر دو گروهی که پرسش یا شبهه را برای یافتن و دانستن پاسخ مطرح می‌کنند، کار بسیار ارزشمندی به انجام می‌رسانند و عقل خود را به نور علم بینا، بصیر و شناسا می‌کنند و نمی‌گذارند که امواج شبهات، آنها را غرق نماید.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

این پایگاه، کاربران بسیاری دارد؛ شما نیز بیش از 12500 سؤال، شبهه و پاسخ را درج نموده‌اید؛ اما پرسش اصلی این است که علت و سبب طرح پرسش یا شبهه و جویایی پاسخ چیست؟!

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/Sience/12662.html

 

 

 

کلمات کلیدی:  گوناگون   علم