پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

اگر چه هدف اصلی از این پرسش، نفی انسان کامل بودن اهل عصمت علیهم السلام می‌باشد، اما اصل موضوع [کمال انسان]، قابل بحث و بررسی می‌باشد.

حکم قطعی و محکم مبنی بر «انسان هیچ وقت کامل نمی‌شود»، نادرست و خطاست؛ مگر می‌شود که آدمی به لحاظ مادی و معنوی، یا جسمی و روحی کامل نشود، در حالی که رشد و تکامل انسان را از لحاظ شاهدیم؟!

نوزادی که به یک سالگی می‌رسد و سپس به دوران کودکی و نوجوانی وارد می‌شود و ...، مسیر تکامل را طی می‌نماید؛ چنان که کودک از همان سنین کودکی و سپس تحصیل در دبستان، دبیرستان و ...، مسیر تکامل علمی را طی می‌نماید و البته رسیدن به سن بلوغ، فقط جسمی نیست، بلکه قابلیت فهم، درک، شناخت، محبّت، ایمان، کفر و ... در او ایجاد می‌شود که همه سیر کمالی می‌باشند و به همین دلیل سنّ بلوغ، سنّ تکلیف می‌باشد؛ یعنی خداوند سبحان او را قابل می‌داند و با او سخن می‌گوید و راه را به او نشان می‌دهد و قوانین درست پیمودن این راه و سالم رسیدن به مقصد را به او ابلاغ می‌نماید و معلمان، مربیان، راهنمایان، الگوها و رهبرانی چون حضرات معصومین یا همان انسان‌های کامل را برای او می‌فرستد و به او امر به اطاعت و تبعیت می‌نماید.

●- بنابراین، تکامل نسبی است و نسبت نیز در مقایسه سنجیده می‌شود. کودک نسبت به نوزاد کامل است - جوان نسبت به کودک کامل است - با سواد نسبت به بی‌سواد به کمال رسیده است ... و اهل عصمت علیهم السلام، نسبت به تمامی مخلوقات از جمله انسان‌ها، کامل‌ترین می‌باشند و البته کسی «مخلوق را با خالقش» مقایسه نمی‌کند و نمی‌سنجد!

کمال محض

مرتبه‌ای که آدمی به آن نمی‌رسد، کمال محض می‌باشد که حدّی ندارد؛ چرا که کمال محض، همان هستی محض است و فقط خداوند سبحان، هستی و کمال محض می‌باشد و او محدود نیست و حدی ندارد که کسی به آن برسد یا نرسد.

بنابراین، مقصود از «انسان کامل»، این نیست که او هستی و کمال محض شده است، لذا غنی است و هیچ نیازی در او وجود ندارد و سبحان است و از تمامی نقص‌ها و کاستی‌ها مبرا شده است! بلکه یعنی: «او در بالاترین حدّ ممکن، مظهر اسمای الهی شده است، لذا خلیفة الله، حجّت الله، اسم الله الاعظم و امام بر دیگران شده است».

تداوم رشد

انسان کامل نیز رشد دارد، چرا که رشد یعنی ارتقای درجات هستی در تقرب به خدایی که محدود نیست تا کسی بدان برسد و متوقف گردد.

حضرت موسی علیه السلام که خود پیامبر اولی العزم بودند، برای ارتقای مراتب کمالی، به سوی عبد صالح (حضرت خضر علیه السلام) هدایت شدند و از او خواستند تا «علم رشد» را به او بیاموزند؛ یعنی علم ارتقای مراتب وجودی برای قُرب بیشتر به الله جلّ جلاله که هستی و کمال محض (سبحان) است را به ایشان بیاموزند:

«قَالَ لَهُ مُوسَى هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا» (الکهف، 66)

- موسی به او گفت آيا من از تو پيروی كنم تا از آنچه به تو تعليم داده شده است و مايه رشد است به من بياموزی؟!

●- رشد آدمی، حتی در بهشت نیز همچنان ادامه دارد، چرا که اولاً خداوند سبحان محدود نیست که کسی به او برسد و متوقف گردد و ثانیاً انسان هیچ گاه به هستی و کمال محض نمی‌رسد که دیگر نیازی به رشد نداشته باشد.

●- بنابراین «انسان کامل»، یعنی کسی که در مراتب کمال انسانی که بالاتر از فرشتگان می‌باشد، به والاترین مقام رسیده است و البته رشد او نیز همچنان ادامه دارد؛ لذا اهل عصمت علیهم السلام، همگی عبد، عابد و اهل دعا بودند، یعنی رشد و کمال بیشتر را از خداوند سبحان مسئلت می‌نمودند. چنان که علم هیچ مخلوقی [اعم از فرشته یا انسان]، به حدّ علم پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله نبوده و نخواهد بود، اما خداوند سبحان به او فرمود در دعایش بگوید: «خداوندا! علم مرا افزایش بده». کمال است و کمال محدود نیست، چرا که خداوند علیم و علمش محدود نمی‌باشد:

«فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ وَلَا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يُقْضَى إِلَيْكَ وَحْيُهُ وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا» (طه، 114)

- پس بلند مرتبه است خداوندی كه سلطان حق است، و نسبت به قرآن عجله مكن پيش از آن كه وحیي آن بر تو تمام شود، و بگو پروردگارا علم مرا افزون كن!

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

انسان هیچ وقت کامل نمی‌شود، چون رشد تا بی‌نهایت ادامه دارد، پس چرا می‌گوییم انسان کامل وجود دارد؟

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/shortanswer/12994.html 

 

 

 

کلمات کلیدی:  پاسخ های کوتاه   علم