امام سجاد علیه السلام - صحیفه سجادیه، فرازی از دعای 26

دعا برای همسایگان و دوستان    .

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

*- اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ‌، وَ تَوَلَّنِي فِي جِبِرَانِي وَ مَوَالِيَّ الْعَارِفِينَ بِحَقِّنَا‌، وَ الْمُنَابِذِينَ لِأَعْدَائِنَا بِاَفْضَلِ وَلَايَتِكَ‌.

وَ وَفِّقْهُمْ لِإِقَامَةِ سُنَّتِكَ، وَ الْأَخْذِ بِمَحَاسِنِ أَدَبِكَ فِي إِرْفَاقِ ضَعِيفِهِمْ، وَ سَدِّ خَلَّتِهِمْ، وَ عِيَادَةِ مَرِيضِهِمْ، وَ هِدَايَةِ مُسْتَرْشِدِهِمْ، وَ مُنَاصَحَةِ مُسْتَشِيرِهِمْ، وَ تَعَهُّدِ قَادِمِهِمْ، وَ كِتْمانِ أَسْرَارِهِمْ، وَ سَتْرِ عَوْرَاتِهِمْ، وَ نُصْرَةِ مَظْلُومِهِمْ، وَ حُسْنِ مُوَاسَاتِهِمْ بِالْمَاعُونِ، وَ الْعَوْدِ عَلَيْهِمْ بِالْجِدَةِ وَ الْإِفْضَالِ، وَ إِعْطَاءِ مَا يَجِبُ لَهُمْ قَبْلَ السُّؤَالِ.

وَ اجْعَلْنِي اللَّهُمَّ أَجْزِي بِالْإِحْسَانِ مُسِيئَهُمْ، وَ أُعْرِضُ بِالتَّجَاوُزِ عَنْ ظَالِمِهِمْ، وَ أَسْتَعْمِلُ حُسْنَ الظَّنِّ فِي كَافَّتِهِمْ، وَ أَتَوَلَّى بِالْبِرِّ عَامَّتَهُمْ، وَ أَغُضُّ بَصَرِي عَنْهُمْ عِفَّةً‌، وَ أُلِينُ جَانِبِي لَهُمْ تَوَاضُعاً، وَ أَرِقُّ عَلَى أَهْلِ الْبَلَاءِ مِنْهُمْ رَحْمَةً، وَ أُسِرُّ لَهُمْ بِالْغَيْبِ مَوَدَّةً، وَ أُحِبُّ بَقَاءَ النِّعْمَةِ عِنْدَهُمْ نُصْحاً، وَ أُوجِبُ لَهُمْ مَا أُوجِبُ لِحَامَّتِي، وَ أَرْعَى لَهُمْ مَا أَرْعَى لِخَاصَّتِي.

●- خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و سرپرستی مرا، دربارۀ همسایگان و دوستانم که به حقّ ما آگاه و با دشمنان ما در مخالفت و ستیزند، به برترین سرپرستی‌ات به عهده گیر.

و آنان را به این امور موفّق دار: برپا داشتن روش و طریقه‌ات، فراگرفتن زیبندگی کمالات و صفات برازنده‌ات برای سود رساندن به ناتوانشان، جبران کردن تنگدستی‌شان، عیادت بیمارشان، هدایت کردن مسافرشان، خیرخواهی مشورت‌کنندگانشان و به عهده گرفتن امور واردین بر آنان، پنهان داشتن اسرارشان، پوشاندن عیوبشان، یاری دادن به ستم‌دیده‌هایشان و نیکو کمک کردن به آنان در مایحتاج زندگیشان، احسان به ایشان با مال و ثروت و بخشش فراوان، عطا کردن آنچه برای آنان لازم است پیش از درخواست‌شان.

خدایا! مرا چنان قرار ده که بدکارشان را به نیکی و خوبی پاداش دهم و از ستمکارشان با گذشت و چشم‌پوشی روی گردان شوم، درباره همۀ آنان خوش‌گمانی را به کار گیرم، همۀ آنان را با نیکوکاری سرپرستی کنم، عفیفانه چشم از خطایشان بپوشم، فروتنانه با آنان نرم باشم، مهربانانه بر بلادیدۀ آنان رقّت آورم، در پنهان دوستی خود را بر آنان ظاهر سازم، خیرخواهانه دوام نعمت‌شان را بخواهم؛ آنچه برای اقوام خود لازم می‌دانم؛ برای آنان لازم بدانم، آنچه برای مخصوصان خود رعایت می‌کنم، برای آنان رعایت کنم.

O God, bless Muhammad and his Household and attend to me with Thy best attending in my neighbours and friends who recognize our right1 and war against our enemies!

Give [my neighbours and friends] success in performing Thy prescriptionsand taking on the beauties of Thy courtesy through acting gently with their weak, …

شرحی مختصر

1- «اللَّهُمَّ» و دعا، یعنی هر کمال، هر حالت و توفیق هر کاری را باید از خداوند منّان بخواهیم، چرا که ما خود هیچ نداریم.

2- «تَوَلَّنِي»، یعنی این امر، سرپرستی می‌خواهد و ابتدا برای خودت دعا می‌کنی که سرپرستی تو را در این امور بپذیرد.

3- کسی که همسایه‌اش را دوست نداشته باشد و نگران و خیرخواه آنها و دوستانش نباشد، دغدغۀ گرفتاری‌ها و مشکلات آنها را نداشته باشد، بسیار غافل و متکبر است و جز خود و منافع و راحتی خود را نمی‌بیند؛ لذا نمی‌تواند خود را یک انسان عاقل، با اخلاق، یک فرد اجتماعی و یک با وجدان بداند!

4- هر دوست و هر همسایه‌ای، حقوقی دارد، اما حقوق ولایتمداران و دشمن‌ستیزان، به مراتب بیشتر است و در اولویت قرار دارند؛ چنان که فرمود: «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ - محمّد، فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند بر كافران سرسخت و در ميان خودشان نسبت به يكديگر رحمت‌آور (ومهربان) می‌باشند» (الفتح، 29) لذا فرمود: «آنان که به حقّ ما آگاه و با دشمنان ما در مخالفت و ستیزند».

5- ابتدا برای همسایگان و دوستانت، توفیق اقامۀ سنّتُ الله را می‌خواهی؛ یعنی توفیق بندگی، اطاعت و عبادت؛ چرا که تمام خیر دنیا و آخرت همگان، در همین است.

سپس، رسیدن به سایر کمالات را برایشان مسئلت می‌داری؛ عافیت، سلامتی، علم، قدرت، عزّت، آبرو، شهرت و حتی ثروت، برای مؤمنان ابزار رشد و اسباب کارآمدی مفید می‌باشد و برای کافران، ابزار و اسباب انحراف بیشتر و ظلم به دیگران.

6- مؤمن، خواهان عزّت و آبروی مؤمنان و حتی سایرین می‌باشد؛ دوست ندارد که پنهانی‌ها، نواقص و عیوب آنها آشکار گردد. لذا نه تنها خود به توفیق الهی، سعی در ندیدن و پنهان داشتن در صورت دیدن و دانستن می‌نماید، بلکه از خداوند منّان می‌خواهد که اسرار و عیوب آنها، توسط دیگران و یا پیش‌آمدهای دیگر نیز آشکار نگردد.

7- خویشاوندان، نزد هر کسی محبوب و محترم می‌باشند و آدمی خیر آنها را می‌خواهد؛ باید به حدی از کمال برسیم که همسایگان و دوستان را نیز چون خویشان خود بدانیم و هر خیری که برای خویشان می‌خواهیم، برای آنان نیز بخواهیم و آن را از خداوند سبحان مسئلت نماییم.

8- فرازهای این دعای ژرف، نه تنها خیرخواهی از خداوند منّان برای همسایگان و دوستان می‌باشد، بلکه به ما می‌آموزد که آنها چه حقوقی دارند و ما چه تکالیفی نسبت به آنان داریم و چه رفتاری باید داشته باشیم.

 

 

کلمات کلیدی:   صحیفه سجادیه