بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِیمِ

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم

سلام خدمت شما بزرگواران

در ارتباط با فرا رسیدن سال نو، سه واژه را زیاد می‌گوییم و می‌شنویم که عبارتند از: "نوروز – عید و تبریک" که خوب است کمی در این رابطه بیشتر صحبت کنیم.

فرا رسیدن سال نو را به یکدیگر تبریک می‌گوییم و من نیز به تمامی شما بزرگواران که صدای من را می‌شنوید و تمام ملت بزرگ و شریفمان تبریک می‌گویم و البته این پیام تبریک در صدا و سیما و فضای مجازی نیز  به شکل‌ها و پیام‌های متفاوت، تکرار می‌شود.

حالا این تبریک، که در تولدها، سالروزها، عقد و ازدواج‌ها، موفقیت‌ها، خریدها از خانه و خودرو گرفته تا پوشاک، به یک دیگر می‌گوییم، یعنی چه؟

واژه "تبریک"، از برکت و مبارک گرفته شده که اسم خداوند سبحان است، و معنایش «خیر پایدار» می‌باشد  که خیر پایدار، فقط خداست و از اوست.

برخی گمان دارند که خداوند متعال، پس از این که انسان را خلق کرد، برای خودش هم عجیب بود و با «فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ» به خودش تبریک گفت! در حالی که این معنا ندارد؛ اهانت است، خدا که به خودش تبریک نمی‌گوید! و در موارد غیر از خلقت انسان نیز این مضمون را بیان فرموده است، مثل: «فَتَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ» - «تَبَارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ» - «تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ».

می‌فرماید: در خلقت انسان، زمین و آسمان، قرآن مجید، و هر چه که او بیافریند و بدهد، خیر هست، اما خیر پایدار خودش هست و همه خیرها از اوست؛ و پایداری هر خیری برای انسان نیز از اوست؛ برخی با قرآن کریم که سراسر خیر است، منحرف‌تر هم می‌شوند!

پس، ما در تبریک به یکدیگر، دعا می‌کنیم که إن شاء الله خیرش برای تو پایدار باشد، گذرا نباشد، به شرّ مبدل نگردد و تداوم داشته باشد.

ایام

اما در مورد ایام و فصول، برخی گمان دارند که سال شمسی مال ایرانی‌هاست و سال قمری مال عرب‌هاست؛ اما مسئله این ملیت‌ها نیست؛ بلکه زمین، خورشید، ماه، قرار گرفتن در مدار و چرخش‌ها و پدید آمدن شب و روز، ماه و فصل و سال، همه خلقت خداوند متعال و نشانه‌هایی برای خداشناسی می‌باشند، فرمود:

«هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاءً وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ مَا خَلَقَ اللَّهُ ذَلِكَ إِلَّا بِالْحَقِّ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ» (یونس علیه السلام، 5)

- اوست همان كه خورشيد را روشنايى، و ماه را نور قرار داد؛ و براى آن منزلگاه‌هايى مقدّر كرد، تا عدد سالها و حساب (كارها) را بدانيد؛ خداوند اين را جز بحق نيافريده؛ او آيات (خود را) براى گروهى كه اهل دانشند، شرح مى‌دهد!

و در آیۀ دیگری فرمود:

«وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا» (الإسراء، 12)

- ما شب و روز را دو نشانۀ توحيد و عظمت خود قرار داديم؛ سپس نشانۀ شب را محو كرده، و نشانۀ روز را روشنى‌بخش ساختيم تا (در پرتو آن،) فضل پروردگارتان را بطلبيد (و به تلاش زندگى برخيزيد)، و عدد سالها و حساب را بدانيد؛ و هر چيزى را بطور مشخّص و آشكار، بيان كرديم.

پس همه درس و نشانه‌های خداشناسی است که در دو کتاب خلقت و وحی، نوشته شده است؛ حالا یک ملتی سال نو را شمسی قرار می‌دهند و یک ملتی قمری؛ اینها دیگر اعتباری است؛ چنان که غربی‌ها، اول ژانویه را آغاز سال نو قرار داده‌اند.

نوروز

اگر چه طبیعتِ زمین در اول فصل بهار، تازه می‌شود و حیات طبیعت دوباره جان می‌گیرد، اما در اصل، "نوروز" برای انسان، اختصاصی به طبیعت ندارد؛ بلکه هر روزی که در آن یک حرکت حیات‌بخشی آغاز شود، برای انسان یک "نو‌روز" است؛ مانند روز خلقت حضرت آدم علیه السلام که "نو‌روز" است؛ و یا روز تولد یک نوزاد، که هم برای خودش "نو‌روز" است و هم برای پدر و مادر و خانواده‌اش "نو‌روز" است.

●- بنابراین، برای ما به عنوان یک انسان، این مهم است که آیا ما نیز نو می‌شویم، و یا فقط طبیعت نو می‌شود و ما همانیم که بودیم؟!

این که گردش طبیعت نو می‌شود، زمین نفس می‌کشد، درختان شکوفه می‌دهند و دشت‌ها سرسبز می‌شوند، چه ربطی به ما دارد؟! ما که درخت نیستیم. ما در زندگی طبیعی، هم به بهار نیاز داریم، و هم به زمستان و فصول دیگر.

پس، همزمان با نوروز طبیعت، باید به خود بنگریم، وجود را خانه تکانی کنیم، و حیاتی نو را آغاز کنیم، تا برای ما نیز "نوروز" باشد. إن شاء الله.

عید

واژه‌ی "عید" در اصل از فعل عاد، (عود) و یعود اشتقاق یافته است، و یعنی "بازگشت". اما در اصطلاح رایج، به بازگشت‌های خوشایند و موفقیت‌آمیز "عید" گفته می‌شود، لذا همراه با شادی و سرور می‌گردد و البته بزرگداشت آن در هر سال نیز به صورت یک "عادت" که از همان ریشه است درمی آید.

امیرالمؤمنین، امام علی علیه السلام فرمودند:

«کُلَّ یَومٍ لَا یُعصَیَ اللهُ تَعالَی فِیهِ فَهُوَ یَومُ عِیدٍ»

- هر روزی که در آن معصیت خدا نشود (گناهی انجام نگیرد) آن روز عید است.

پس نوروز وقتی برای ما حقیقتاً "عید" می‌شود که بتوانیم بازگشتی زنده کننده و کمال‌بخش و پر ثمر داشته باشیم.

حالا اینها همه مباحثی در واژه‌شناسی و موضوع شناسی بود، إن شاء الله مباحثی در مورد "عید نوروز" و آداب و رسومش، در جلسات بعدی صحبت خواهیم نمود.

الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم      

 

وَ الحَمدُ لله ربِّ العالَمین، والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

کلمات کلیدی:  اعتقادی   صوتی   نوروز   «عید نوروز»