بِسْمِ ٱللَّٰهِ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ
الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم
امام سجاد علیه السلام - صحیفۀ سجادیه، دعای 12:
مَا أَنَا بِأَعْصَى مَنْ عَصَاكَ فَغَفَرْتَ لَهُ، وَ مَا أَنَا بِأَلْوَمِ مَنِ اعْتَذَرَ إِلَيْكَ فَقَبِلْتَ مِنْهُ، وَ مَا أَنَا بِأَظْلَمِ مَنْ تَابَ إِلَيْكَ فَعُدْتَ عَلَيْهِ.
[خدایا!] من نه از گناهکارترین گناهکارانم که او را آمرزیدهای و نه از نکوهیدهترین کسانی که از پیشگاهت عذر خواستهاند و تو عذرشان را پذیرفتهای و نه از ستمکارترین کسانی که به سویت بازگشتهاند و تو بازگشتشان را قبول کردهای.
أَتُوبُ إِلَيْكَ فِي مَقَامِي هَذَا تَوْبَةَ نَادِمٍ عَلَى مَا فَرَطَ مِنْهُ ، مُشْفِقٍ مِمَّا اجْتَمَعَ عَلَيْهِ ، خَالِصِ الْحَيَاءِ مِمَّا وَقَعَ فيِهِ .
[خدایا!] در این مقام و وضعی که هستم، به درگاهت توبه میکنم؛ توبه پشیمانی که بیاختیار، گناهانی از او سرزده و از آنچه بر سرش آمده، در وحشت و ترس است؛ و از امور زشتی که در آن افتاده، خالصانه شرمگین است.
عَالِمٍ لَيْكَ، بِأَنَّ الْعَفْوَ عَنِ الذَّنْبِ الْعَظِيمِ لَا يَتَعَاظَمُكَ ، وَ أَنَّ التَّجَاوُزَ عَنِ الْإِثْمِ الْجَلِيلِ لَا يَسْتَصْعِبُكَ ، وَ أَنَّ احْتِمالَ الْجِنَايَاتِ الْفَاحِشَةِ لَا يَتَكَأَّدُكَ ، وَ أَنَّ أَحَبَّ عِبَادِكَ إِلَيْكَ مَنْ تَرَكَ الاِسْتِكْبَارَ عَلَيْكَ ، وَ جَانَبَ الْاِصْرَارَ ، وَ لَزِمَ الاِسْتِغْفَارَ .
دانایم به این که گذشت از گناه بزرگ، در نظرت بزرگ نمیآید؛ و بخشیدن معصیتگران بر تو سخت نمیباشد؛ و تحمّل جنایات زشت و ناپسندی که از مردم بدکار صادر میشود، تو را به مشقّت و زحمت نمیاندازد؛ و آگاهم به این که محبوبترین بندگانت نزد تو کسی است که از سرکشی و تکبّر نسبت به تو دست بردارد و از پافشاری بر گناه دوری کند و استغفار را بر خود واجب بداند.
I am not the most disobedient of those who have disobeyed Thee and whom Thou hast forgiven, nor am I the most blameworthy to offer excuses which Thou hast accepted, nor am I the most wrongdoing of those who have repented to Thee, and to whom Thou hast returned.
I repent to Thee in this my station, the repentance of one remorseful over what preceded from him hastily, apprehensive of what has gathered around him, pure in shame for that into which he has fallen,
knowing that pardoning great sins is nothing great for Thee. overlooking enormous misdeeds is not difficult for Thee, putting up with indecent crimes does not trouble Thee, and the most beloved of Thy servants to
Thee is he who refrains from arrogance before Thee, pulls aside from persistence, and holds fast to praying forgiveness!
شرحی مختصر
خداوند سبحان، دوست دارد که بندهاش بفهمد و در محضر او اقرار کند که مرتکب خطا و گناه شده است؛ چرا که فقط "جهل و تکبر" مانع از چنین فهم و اقراری میگردد! و البته او بینیاز از اقرار و استغفار بندگانش میباشد، بلکه این راهکار رشد و کمال خودشان است.
انسان نیز در گفتگوی با خداوند متعال، که یا "ذکر - یاد" است و یا بیان نیاز و حاجت و یا طلب عفو و مغفرت، باید فهیم و البته نکته بین و ظریف باشد.
●- در فراز نخست، نه این که فقط به گناه خویش اقرار میکنی، بلکه به شناخت و ایمان خود به وسعت بخشش خداوند سبحان اقرار مینمایی. میگویی: «تو گناهِ گناهکارترینها را بخشیدهای - عذر بدترین افرادی که به تو روی آوردهاند را پذیرفتهای - و توبۀ ستمکارترینها را پذیرفتهای؛ در حالی که من جزو هیچکدام از این سه گروه نیستیم؛ پس انتظار دارم که مرا نیز ببخشی و بپذیری»!
●- در فراز دوم، حتی اگر به اختیار و ارادۀ خود گناه کرده باشی، میگویی: «گناهم بیاختیار بود - عمدی نداشتم - از روی انکار، لجبازی و عناد با تو نبود، بلکه غفلت کردم، فریب خوردم، یک لحظه مغلوب فشارها و وسوسهها شدم و ... ! مضافاً بر این که اقرار میکنی هم شرمنده هستی و هم نگران و ترسان از بازگشت نتایج گناهان به خودت، در دنیا و آخرت! این یعنی: خداوندا! اگر چه گناهکارم، اما بیشناخت، بیایمان و بیخیال نیستم!
●- و فراز سوم، تماماً بازگویی و اذعان به شناخت تو از خداوند متعال و رفتار با رحمت، مغفرت، عفو، رأفت، جود و کرم او با بندگانش دارد. و اقرار میکنی که چون مقابل او تکبر نمیورزی، اصرار بر تداوم گناه نداری، و استغفار را بر خود واجب میدانی، نه تنها انتظار داری که تو را ببخشد و بپذیرد، بلکه انتظار داری که "محبوب" او نیز واقع شوی، چرا که خود فرموده است: «بندگان متواضع، دعاگو، مستغفر و تائب خود را بسیار دوست میدارد.»
الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم؛
وَ الحَمدُ لله ربِّ العالَمین؛
والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
کلمات کلیدی:
صحیفه سجادیه استغفار