پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس – شبهه): مگر مهربانی خداوند سبحان، "اگر" دارد؟!

رحمت، لطف، رأفت، کرم، جود، عفو، مغفرت و سایر اسمای الهی که معرف اوست، هر کدام معنای خودش را دارد، اگر چه ما به خطا، همه را "مهربانی –‌یا‌– بخشش" ترجمه می‌کنیم!

معادل واژۀ مهربانی، همان "رأفت" می‌باشد؛ اگر چه رأفت او عین رحمت نیز هست؛ چرا که خداوند متعال واحد و اَحد است، مرکب و دارای اجزا نمی‌باشد، پس اسم‌های او عین ذات هستند.

اگر چه به حکم عقل در می‌یابیم که "رأفت" از کمال است و خدواند متعال "سبحان" هست، یعنی هیچ نقص و عیب و کاستی به او راه ندارد، پس قطعاً "رئوف" هست، اما در قرآن مجید، به رأفت خداوند متعال، در آیات متعددی تصریح شده است، مانند:

«أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي الْأَرْضِ وَالْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَيُمْسِكُ السَّمَاءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ» (الحجّ، 65)

ترجمه: آيا نديدى كه خداوند آنچه را در زمين است مسخّر شما كرد؛ و (نيز) كشتيهايى را كه به فرمان او بر صفحۀ اقيانوسها حركت مى كنند؛ و آسمان [كرات و سنگهاى آسمانى] را نگه مى دارد، تا جز بفرمان او، بر زمين فرو نيفتند؟ خداوند نسبت به مردم مهربان و رحیم است!

«وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ» (البقره، 207)

ترجمه: و از مردم كسى هست كه جان خود را براى دست يابى به خشنودى خدا مى‌فروشد (از جان می‌گذرد)؛ و خدا به بندگان رئوف است.

نه تنها خداوند متعال نسبت به بندگانش رئوف است، بلکه فرستادۀ او [پیامبر اعظم صلوات الله علیه و آله] که مظهر اتمّ اسمای الهی می‌باشد، همانطور که «رحمة للعالمین» است، به مؤمنان رئوف (مهربان) و رحیم می‌باشد:

«لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ» (التوبة، 128)

ترجمه: به يقين، رسولى از خود شما بسويتان آمد كه رنجهاى شما بر او سخت است؛ و اصرار بر هدايت شما دارد؛ و نسبت به مؤمنان، رئوف و رحیم است!

حال دقت کنیم که چرا فرمود: «نسبت به مؤمنان رئوف و رحیم است» در حالی که ایشان «رحمة للعالمین» می‌باشند. برای آن که اولاً "رحیمیت"، استمرار "رحمانیت" است که از ناحیۀ خداوند متعال و برگزیدگانش، فقط در مورد مؤمنان تحقق می‌یابد، چنان که کفار و ظالمین و مفسدین، به جهنم می‌روند – ثانیاً مهربانی نیز جا دارد و همه جا جایز نیست و مصداق «ترحم بر پلنگ تیز دندان» می‌شود. چگونه ممکن است ایشان نسبت به همگان، نسبت به دوست و دشمن، به صورت یکسان رئوف و رحیم باشند، در حالی که خداوند متعال خود به ایشان امر نموده که نسبت به کفار شدید باشد، ولایت، دوستی، محبت و مودتی با آنان نداشته باشد؟!

«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ» (التوبة، 73)

ترجمه: اى پيامبر! با كافران و منافقان جهاد كن، و بر آنها سخت بگير! جايگاهشان جهنم است؛ و چه بد سرنوشتى دارند!

این عاقبت و جایگاه را همان خداوند رحمان، رحیم، غفور، عفو و رئوف برای آنان مقدر نموده است، چرا که هیچ گاه مؤمن و کافر – عادل و ظالم – متقی و فاسد را در یک جایگاه قرار نمی‌دهد.

رأفت و عقاب خداوند:

هیچ رحمت و رأفتی، با سخت‌گیری، شدت و یا حتی عقاب و عذاب، منافاتی ندارد؛ چنان که در نوع انسان نیز چنین است. مگر می‌شود کسی عقل را دوست داشته باشد، اما با جهل دشمن نباشد؟ - یا سلامتی را دوست بدارد، اما از بیماری بدش نیاید؟ - یا پاکی را دوست بدارد، اما از آلودگی بیزاری نداشته باشد؟! مگر می‌شود نسبت به دوست و دشمن، یک موضع داشت؟!

●- برخی برای آن که در اعتقادت مردم رخنه کنند و البته گناه را برایشان آسان و راحت کنند، گفتند: «خداوند ارحم الراحمین و رئوف است، پس عذابی ندارد»! برخی نیز چون با خداوند متعال دشمنی دارند، سعی دارند عواقب کارهای خود را دلیل بر رأفت نداشتن او وانمود کنند! خب، چنین ادعاهایی ضمن افترا به خداوند سبحان، تکذیب کل قرآن کریم، انکار قیامت و مسخره کردن دین خدا می‌باشد!

خداوندی که خود را به بندگانش رحمان و رئوف معرفی نمود، در ضمن فرمود بدانید که خداوند سبحان، سریع الحساب و شدید العقاب است:

«اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ وَأَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ» (المائدة، 98)

ترجمه: بدانيد خدا داراى مجازات شديد، و (در عين حال) آمرزنده و مهربان است.

هیچ گاه خداوند کریم، بنده‌اش را از همان جهت که مورد رحمت، مغفرت و رحمت قرار داده، عذاب نمی‌کند که گفته شود این تناقض است!

بلا:

"بلا و فتنه" نیز منافاتی با رحمت و رأفت الهی ندارد.  "بلا و فتنه" هر دو به معنای "امتحان و آزمایش" می‌باشند و در این عالم، رویکردی برای انسان وجود ندارد که اسباب آزمایش او نباشد. چنان که فرمود: اولاد و اموال شما، فتنه (اسباب آزمایش) شما هستند. و البته "بلا" بیشتر به مصادیق گرفتاری و مصیبت گفته می‌شود.

بنابراین، هیچ الزامی ندار که "بلا" حتماً "عذاب" تلقی گردد. آیا بلاهایی که در کربلا، بر سیدالشهداء، خاندان و یارانش تحمیل شد و اصابت کرد، برای آنان عذاب بود؟! خیر، بلکه آنان را به والاترین مقامات و سعادت ابدی و مقام محمود رساند، و البته دشمنان ایشان را به هلاکت بیشتر کشاند.

●- اما، باید دقت و توجه داشته باشیم که آن چه در دنیا و آخرت، به ما زیان می‌رساند، نتیجۀ مواضع و اعمال خودمان است، نه این که خطا و گناه امری باشد، و بلا، عقاب و عذاب چیز دیگری باشند که از جای دیگری داده می‌شوند!

وقتی با نادانی و بی‌توجهی، روی خط زلزله، خانه‌های سست ساخته شد، نتیجه‌اش فرو ریختن آنها در یک زلزلۀ 4 تا 5 ریشتری می‌گردد – و یا کسی ربا و مال یتیم می‌خورد، در همین دنیا آتش به شکم خود می‌ریزد؛ منتهی اینجا نمی‌بیند و نمی‌فهمد، ولی در آخرت که حقایق آشکار می‌شوند، می‌بیند که درونش پر از آتش شده است و از درون خودش آتش گرفته و می‌سوزد

وقتی با نادانی و بی‌توجهی، روی خط زلزله، خانه‌های سست ساخته شد، نتیجه‌اش فرو ریختن آنها در یک زلزلۀ 4 تا 5 ریشتری می‌گردد – و یا کسی ربا و مال یتیم می‌خورد، در همین دنیا آتش به شکم خود می‌ریزد؛ منتهی اینجا نمی‌بیند و نمی‌فهمد، ولی در آخرت که حقایق آشکار می‌شوند، می‌بیند که درونش پر از آتش شده است و از درون خودش آتش گرفته و می‌سوزد. لذا در قرآن کریم تصریح نمود که ضمن بخشش بسیاری از گناهانتان [حتی بدون این که بفهمید و برایش استغفار و توبه کنید]، در این دنیا، فقط گوشه‌ای از عواقب گناهتان را نشانتان می‌دهم، تا بدانید و بفهمید که هر کاری نتیجه‌ای دارد، و مصیبت‌ها از خودتان است، پس آخرتی در کار است و به مقصد راهتان و نتایج کارهایتان خواهید رسید.

«وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ» (الشوری،30)

ترجمه: هر مصيبتى به شما رسد، بخاطر اعمالى است كه انجام داده‌ايد، و بسيارى را نيز عفو مى‌كند!

●- فرض کنید که کسی تحصیل نکند، کار هم نکند، تفکر و تعقل را تعطیل کرده و فقط به سرگرمی و بازی و هوای نفسش مشغول شود و پس از مدتی که با واقعیات زندگی مواجه شد و درگیر بلاها و مصیبت‌های سنگین گردید، بگوید: «مگر خداوند متعال، رحمان، رحیم، رئوف و رازق نیست، پس چرا من گرفتار شدم»؟!

اگر مردم با رأی خود فرعون و طاغوتی را (مثل امریکا و ...) به ریاست برگزیدند و یا اشخاص بی‌خرد،  نادان و بی‌بصیرتی را برای مدیریت کشورشان انتخاب کردند و سپس با بلایای گوناگون مواجه شدند، نمی‌توانند بگویند: «مگر خداوند متعال، ربّ، حفیظ، رحمان و رئوف نیست، پس این بلاها برای چیست»؟!

●- بنابر این، در وسعت رحمت و شدت رأفت خداوند متعال، هیچ تردیدی نیست، چنان که در قهر و غضب او نیز تردیدی وجود ندارد؛ پس مهم این است که ما خودمان را لایق و مشمول چه می‌نماییم.

مشارکت و هم‌افزایی – پرسش و نشانی لینک پاسخ، جهت ارسال به دوستان در فضای مجازی.

پرسش:

اگر مهربانی خداوند آنقدر وسیع است...؛ پس نزول این همه بلابرای چیست؟

پاسخ (نشانی لینک):

http://www.x-shobhe.com/shobhe/10857.html 

 

 

کلمات کلیدی:  اعتقادی   جود   جود