پایگاه پاسخگویی به سؤالات و شبهات (ایکس - شبهه):

این که آیا امیرالمؤمنین علیه السلام ثروت کلانی داشت یا خیر؟ موضوعی قابل تحقیق و بررسی تاریخی و مستند می‌باشد، اما این که «از آن حرفی نمی‌زنند، چون نمی‌خواهند مردم بدانند» سخنی سبک است که فقط جنبۀ ضدتبلیغی، جوّسازی و شبهه پراکنی دارد و در واقع «حرف مُفت» می‌باشد؛ خداوند سبحان خود فرمود که برخی از بندگان من، حرف مفت غیر منطقی و جاهلانه زیاد می‌زنند تا مردم را منحرف سازند:

«وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ» (لقمان، 6)

- بعضی از مردم سخنان باطل و بيهوده خريداری (داد و ستد) می‏كنند تا مردم را از روی جهل و نادانی گمراه سازند، و آيات الهی را به استهزا و سخريه گيرند، برای آنها عذاب خوار كننده است.

●- هیچ یک از پیامبران الهی و هیچ یک از اهل عصمت علیهم السلام، فقیر نبودند؛ نه تنها زمین و آسمان و هر چه در آنهاست، در اختیار «خلیفة الله» می‌باشد؛ بلکه با کار و تلاش، از ثروتی که مردم عادی کسب می‌کنند نیز برخوردار بودند؛ اما اولاً تمام درآمدشان از کسب حلال بود - ثانیاً به رغم ثروت، عابدانه، متقیانه و زاهدانه زندگی می‌کردند - ثالثاً درآمد و ثروت خود را خیر و وقف می‌نمودند.

1- حضرت ابراهیم علیه السلام، گلۀ گوسفندی داشت که وقتی آنها را حرکت می‌داد، دشت وسیعی را پر می‌کرد.

2- پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، قبل از بعثت، تجارت می‌نمودند و پس از ازدواج نیز ثروت حضرت خدیجه علیها السلام، در اختیار ایشان قرار گرفت. حتی پس از هجرت به مدینه، مردم مدینه زمین‌هایى را به ایشان اهداء کردند و ایشان در آن زمین‌ها کشاورزى و باغبانى مى‌نمودند و ... .

3- امیرالمؤمنین علیه السلام، باغ‌های بسیاری را ایجاد کردند که بخشی از آن به «نخلستان‌های ایشان» معروف بوده و هست؛ کشاورزی می‌نمودند، چاه حفر می‌نمودند ...، نه تنها از محصول آنها کسب درآمد می‌نمودند؛ بلکه بسیاری از آنها را پس از به ثمر نشستن، وقف می‌نمودند.

ایشان در وصیت‌نامۀ خود، املاک شناخته شدۀ خود در «ینبع»، «دَیْمه»، «اذینه» و ... را برای «صدقه - خیرات و مبرات» اعلام نموده‌اند و افزوده‌اند: «نظارت بر این اوقاف و صدقات با (فرزندم) حسن بن علی است، از آنها به قدر ضرورت خود بدون زیاده روی بهره می‌برد و در مواردی که رضای الهی در آن است صرف می‌نماید، در این کار بر او باکی نیست...»

املاک موقوفۀ ایشان که بیشتر به صورت باغ یا مزرعه درآمده بودند، بسیار مشهور و در تاریخ ثبت می‌باشد، مانند:

*- الأحْمر؛ صحرایی در منطقۀ «الرَّجْلاء» بین مدینه و شام که نیمی از آن را موقوفات قرار دادند و نیمی دیگر را برای وراث به ارث گذاشتند.

الاَسْحَن؛ صحرایی در محدوده و به وسعت «فدک».

*- البُغَیْبِغَة؛ چاهی است نزدیک «رشاء» در اطراف مدینه. از حضرت صادق علیه السلام از پدرش نقل شده که چون به علی علیه السلام پیدا شدن این چشمه را بشارت دادند، فرمود: وارث خوشنود می‌گردد، آنگاه فرمود: وقف است بر مساکین و مسافرانی که خرجی راه ندارند و نیازمندان نزدیک.

*- البَیْضاء؛ صحرایی است در «حَرَّة الرَّجلاء» دارای مزارع و باغ‌های وسیع و آباد.

و البته فهرست وقفنامۀ ایشان، بسیار بیش از این می‌باشد.

4- فقط یکی از سرمایه‌های کلان و منبع درآمد کلانِ سیدة النساء العالمین، حضرت فاطمة الزهراء علیه السلام، تمام سرزمین «فدک» بود که ارث هم نبود، بلکه پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله، در زمان حیات‌شان، بخشی از آن را به عنوان ارثیۀ از مهریۀ مادر [حضرت خدیجه علیها السلام] و بخش دیگر را به عنوان هدیه، به دخترشان هبه نموده بودند.

علت غصب فدک در زمان خلیفۀ اول، این بود که ایشان همه ساله، درآمد حاصل از اجاره بها و نیز محصولات و ... را بین نیازمندان تقسیم می‌نمودند و البته حکومت وقت نمی‌توانست ببیند که همه ساله جماعت بسیاری، چشم به دست علی و فاطمه (علیهما السلام) دارند و به سوی آنان رغبت می‌یابند.

5- امام حسن مجتبی علیه السلام نیز ثروتمند بودند، نه تنها از جدّ، پدر و مادر ارث برده بودند، بلکه خود نیز ملک، زراعت و دام داشتند.

ایشان در طول زندگی، سه بار تمامی ثروت خود را نصف نمودند و نیمی را در راه خدا به نیازمندان بخشیدند، و هنوز هم ثروتمند بودند. فقط یکی از ثروت‌های ایشان که از رسول خدا صلوات الله علیه و آله به ارث مانده بود، هفت باغ آباد بود که درآمدشان را صرف نیازمندان می‌نمودند. یکبار ایشان به حجاجی که پس از مناسک به دیدار ایشان رفته بودند، نفری چهارصد دینار هدیه دادند؛ آنها گفتند: «ما فقیر نیستیم و برای پول به دیدار شما نیامدیم»، ایشان فرمودند: «کار خیر مرا به من برنگردانید». ایشان با ثروت شخصی خود، هزاران برده را خریداری و آزاد نمودند و ... .

6- سیدالشهداء علیه السلام، نه تنها وارث این ثروت‌ها بودند، بلکه خودشان نیز زمین، باغ، دام و ... داشتند. ایشان وقتی در سرزمین کربلا متوقف شدند، به یکی از یاران پول دادند و فرمودند: «تمام این زمین‌ها را از مالکان‌شان بخر». بدیهی است که ایشان در زمین دیگران نمی‌جنگیدند؛ لذا بخش عظیمی از سرزمین کربلا، مِلک شخصی امام حسین علیه السلام می‌باشد.

●- بنابراین، نه تنها هیچ کدام فقیر نبودند، بلکه همه ثروتمند بودند و چنین نیست که گفته نشده باشد تا مردم ندانند، بلکه هم به صورت مستند در منابع تاریخی ثبت شده و هم مکرر بیان شده تا مردمان بدانند که اگر ایشان عابدانه و حتی زاهدانه زندگی می‌نمودند، به کمترین میزان مصرف لازم قناعت می‌نمودند؛ و اگر کفش و پیراهن را پینه می‌زدند و یا پیاده از مدینه به حج مشرف می‌شدند و ...، از فقر و ناداری نبوده است.

●- سبک زندگی ایشان، به همگان می‌آموزد که نه تنها ثروت بد نیست، بلکه نعمت الهی است و مؤمن نباید فقیر باشد، کشور اسلامی نباید فقیر و محتاج باشد، مسلمانان باید از ثروت و قدرت بیشتر برخوردار باشند؛ اما، نباید به تجملات روی آورند و به تعبیر امام خمینی رحمة الله علیه، از «مرفهین بی‌درد» باشند! مال دنیا، باید ذخیره‌ای برای حیات ابدی در آخرت باشد.

●- در عصر خودمان، کافیست دقت نماییم که در کوران انقلاب که بازارها و کسب و کارها تعطیل می‌شد، بسیاری متضرر یا حتی ورشکست می‌شدند و هزینۀ انقلاب کم نبود، چه کسانی به بازار و انقلاب کمک می‌نمودند؟! فقرا، یا ثروتمندان مؤمن و انقلابی؟!

هزینۀ کلان جنگ هشت ساله را چه کسانی پرداخت می‌کردند، آیا همه از بودجۀ دولت بود، یا بخش عظیم آن از کمک‌های خُرد و کلان مردمی تأمین می‌شد؟!

امروزه، نهضت مدرسه سازی در مناطق محروم، و ساخت مسکن و بیمارستان، یا کمک رسانی هنگام بروز حوادثی چون سیل، زلزله و ... را چه کسانی پرداخت می‌کنند؟! سالانه ده‌ها هزار جهیزیه را چه کسانی هدیه می‌دهند؟! چه کسانی به مسلمانان یمن، یا مجاهدان در جبهۀ وسیع مقاومت و ... کمک می‌کنند و با مال و جان در راه خدا مجاهدت می‌کنند؟! بخش عظیمی را ثروتمندان مؤمن، انقلابی، دلسوز و مجاهد می‌دهند و بخش عظیم دیگری، از کمک‌های خُرد و کلان مردم تأمین می‌شود.

مشارکت و هم‌افزایی - پرسش و نشانی پیوند پاسخ، جهت ارسال و انتشار؛ متشکریم.

پرسش:

آیا امام علی علیه السلام، ثروت میلیاردی داشت که نمی‌خواهند مردم بدانند و از آن حرفی نمی‌زنند؟!

پاسخ (نشانی پیوند):

https://www.x-shobhe.com/Amir-Muminin/12840.html

 

 

 

کلمات کلیدی:  تاریخی   امیر المومنین